Balans bieli to parametr, który wzbudza najwięcej wątpliwości wśród początkujących użytkowników aparatów cyfrowych. Opanowanie prawidłowego posługiwania się nim z pewnością przeniesie Twoje fotografie na wyższy poziom. Pomożemy Ci zrozumieć czym jest i do czego służy balans bieli w poniższym artykule, zatem nie przestawaj czytać!

Co to jest balans bieli?

Balansowanie bieli polega na kompensacji kolorów zdjęcia, w celu uzyskania jak najbardziej naturalnego efektu, który będzie podobny do tego, co widzimy wokół siebie wykorzystując zmysł wzroku. Dobór tego parametru może odbywać się w dwojaki sposób – na podstawie automatycznego pomiaru za pomocą aparatu fotograficznego lub ręcznego ustawienia przez użytkownika sprzętu.

Aby zrozumieć, jak działa balans bieli i co go warunkuje, należy swoje rozumienie występowania w przyrodzie różnych kolorów sprowadzić na grunt czysto fizyczny. Z pewnością kojarzysz doświadczenie optyczne z lekcji fizyki w szkole, w którym za pomocą pryzmatu udowadniano, że światło białe jest mieszaniną wszystkich kolorów światła w równej mierze (czyli zrównoważoną mieszaniną fal świetlnych o różnej długości), ponieważ rozszczepiając się ukazuje nam „tęczę”. Innym doświadczeniem, które możesz pamiętać, to szybkie obracanie koła barw, aż do momentu, kiedy oko przestawało widzieć poszczególne barwy, a jedynie biały kolor. 

Jak działa ten parametr?

Balansu bieli w fotografii dokonujemy poprzez dobór odpowiedniej temperatury barwowej w stosunku do źródła światła. Temperatura barwowa jest obiektywną miarą wyrażania barwy źródła światła, którą wyrażamy w Kelwinach (K). Źródła światła, które opisujemy jako „ciepłe”, emitują światło o niskiej temperaturze. Natomiast obiekty, które kojarzą nam się z chłodem, wysyłają światło o temperaturze wysokiej. Dla przykładu: świeca emituje światło o temp. 1800 K, a barwa niebieskiego nieba w bezchmurny dzień waha się w granicach 10 000 – 15 000 K.

Należy pamiętać, że wszystko co widzimy, dociera do naszej świadomości, ponieważ odbija światło emitowane przez jego źródło. Źródłem światła jest np. słońce, natomiast księżyc, choć „świeci”, w rzeczywistości jedynie odbija promienie słoneczne. Do takiego samego zjawiska dochodzi w pokoju, w którym świeci się żarówka – ściany i meble odbijają światło żarówki, dlatego są dla nas widoczne. Możemy także opisać wówczas ich kolor, np. zielona poduszka. Poduszka jest zielona, ponieważ odbija fale światła o barwie zielonej, które następnie docierają do naszego oka, a resztę fal pochłania. Jednak ta sama poduszka ma inny kolor w ciągu dnia, kiedy pada na nią światło słoneczne, a inny wieczorem, kiedy zapalamy lampkę. Dzieje się tak, ponieważ fale świetlne o różnej długości w mieszaninie światła słonecznego i światła żarowego występują w zróżnicowanych proporcjach.

Jak ustawić balans bieli?

Balans bieli jest parametrem, który aparat może dobrać automatycznie do fotografowanej sceny, bez naszej ingerencji. Czasami jednak efekt na zdjęciu może być niezadowalający. Wówczas najlepiej dobrać balans bieli samodzielnie. Można tego dokonać wybierając odpowiednią temperaturę barwową na podstawie opisów pogody lub źródła światła w aparacie. Ta opcja jest szczególnie przydatna, gdy nie pamiętasz jaką temperaturę barwową ma światło z danego źródła. Jeśli efekt nadal nie będzie satysfakcjonujący, można wybrać pożądaną temperaturę wyrażoną w Kelwinach. Ten sposób z pewnością pozwala na najbardziej świadome użytkowanie sprzętu fotograficznego. Nawet jeśli popełnisz błąd, łatwo możesz go skorygować poprzez ponowne ustawienie balansu bieli i pstryknięcie kolejnego zdjęcia. W ten sposób szybko opanujesz balans bieli i w kolejnych podejściach bez kłopotu ocenisz, jaką temperaturę należy dobrać.